پوشش گیاهی و جانوری

پوشش گیاهی و جانوری

منطقه حفاظت شده الوند

این منطقه در ۴۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین به وسعت  ۷۲۰۰  هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا ۳۰۶۵  متر وطول آن از شمال غربی  به جنوب شرقی ۱۷ کیلومتری باشد. محدوده آن  شمالاً از سه راهی–علیم آباد محل برخورد نهرآبرسانی وجاده خاکی ونهر آب در دامنه شمالی کوه الوند و مرز جنوبی مزارع وابسته به  آبادی‌های علیم آباد-خرم آباد-رباط پائین تا استهلک وشرقاً از ابتدای استهلک بطرف جنوب در امتدادجاده آسفالت تا سه راهی چارطاق و جنوباً از سه راهی چار طاق بطرف غرب در امتداد جاده خاکی ونهر آب تا موتورآبی در شمال طیب آباد و از این نقطه در امتداد جاده بطرف غرب، پس از گذشتن از آبادی های لکان کجارستان تا سه راهی تخمار (روی پل)وغرباً از سه راهی تخمار (روی پل)بطرف شمال در امتداد جاده خاکی تا سه راهی آب باریک واز این نقطه در امتدادجاده آسفالت موچان تا سه راهی موچان-علیم آباد است.  نام این منطقه بر گرفته از کوهی به همین نام در غرب شهرستان خمین ودر جنوب استان مرکزی بنام الوند است .کوه الوندکاملاً کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت دارای صخره‌های صعب العبور وکوهها وتپه ماهور‌های بلند ودرّه‌های متعددی می‌باشد. وضعیت طبیعی منطقه به دلیل  شرایط خاص طبیعی وتغییر عوامل فیزیکی چشم اندازهای زیبا  ومتنوعی دارد. منطقه الوند علیرغم آنکه کوهی خشک است اما به علت ویژگیهای خاص توپوگرافی شامل طیف متنوع زیستگاهی است. پستانداران عمده نظیرکل,بز،قوچ,میش,پلنگ,گرگ شغال,روباه،خرگوش….نمایانگر تنوع زیستی وزیستگاهی این منطقه است. حضور ۱۱گونه پستاندار که ۳ گونه آن حمایت شده می‌باشد و بیش از۶۰گونه پرنده که ۱۹گونه آن در این طبقه قراردارد، به خودی خود اهمیت این منطقه را از لحاظ تنوع زیستگاهی وجانوری نشان می‌دهد. از ویژگیهای منطقه قرار داشتن در مسیر مهاجرت قوچ ومیش‌ها وپرندگان مهاجر از منطقه شازند که همه ساله از اواسط مهر ماه آغاز می‌شود که تعدادی در این منطقه ساکن وبقیه از طریق ارتفاعات گون کوه، شانشین وشیرخانی به ارتفاعات چنار و از آنجا به منطقه حفاظت شده هفتادقله مهاجرت می‌کنند و در اواسط اردیبهشت ماه از همان مسیر طی شده مراجعت می‌کنند. این منطقه دارای تنوع رویشگاهی خوبی بوده واز لحاظ تنوع گیاهی نیز نسبت به مناطق همجوار خود ارزش بیشتری دارد. وجود برخی گیاهان مانند زیره کوهی، انجیرکوهی، گاو زبان، زعفران، بابونه،گل ماهور،گل گندم، گل عقربی، میخک….. دراین منطقه قابل توجه است. این منطقه دارای چندین درّه وچشمه بنام پیرمحمود، یال پهن، یال دراز. چشمه کورآب،  چشمه خاتون و سرآب فصلی است. و درّه‌های معروف آن عبارتند از درّه سایه کول که در قدیم از سایه آن بجای ساعت استفاده می‌کردند ودرّه‌های نظیر درّه دال خانی، درّه دراز، درّه مگس لان، درّه شرشره، دّره گل زرد ودرّه ماری می‌باشد. راه ورودی آن ازطریق خمین-لکان، جاده-لیلیان-استهلک و جاده شازند – لکان می‌باشد.

خزندگان یکی ازدسته‌های جانوری می‌باشند که دارای اهمیت  قابل توجهی در عرصه اکولوژیکی می‌باشند و دارای ارزش بالقوه زیادی هستند این دسته حیوانات شامل مارها، سوسمارها، مارمولکها، لاک‌پشت‌ها وبزمجه‌ها می‌باشند که گونه‌های آن متعدد وبسیار گسترده می‌باشد. موجودات این دسته اکثراً تخم گذار بوده و تخم خود را در حفره یا در زیر خاک پنهان می‌کنند. در برخی زنده زائی نیز وجود دارد. تغذیه این حیوانات عمدتاً ازجوندگان کوچک، ماهیها، بی‌مهرگان، حشرات و لارو آنها، موریانه‌ها و مورچه‌ها می‌باشند. در بین خرندگان مارها بیشتر مورد نظر هستند.
Large0214

 

  در منطقه حفاظت شده الوند حدود ۹ نوع مار شناسائی شد که از بین آنها دو نوع آن سمی و بقیه نیمه سمی و غیرسمی می‌باشند مارهای سمی یکی مارشاخدار ایرانی و دیگری گرز مار یا افعی است و مارهای نیمه سمی شامل سوسن مار، افعی سوسن، و مارهای غیرسمی عبارتند از قمچه مار، مار قیطان، مارپلنگی ، مار گورخری  ، تیرک مار

آبزیان

به جز چند خاکی سد خاکی جدیدالاحداث منطقه حفاظت شده الوند فاقد زیستگاه آبی    می باشد مهمترین ماهیان در منطقه خمین تیره کپور ماهیان می‌باشد این ماهیان از متنوع‌ترین ماهیان استخوانی ودر طیف وسیعی از آبهای سرد وگرم زیست می‌کنند .

image001

pug

پیشینه تاریخی: وجه تسمیه این نام,برگرفته از کوهی است با همین عنوان که در غرب و شمال غرب شهرستان خمین قرار گرفته و به نام الوند لکان نیز معروف است.این منطقه از دهه های گذشته به عنوان یکی از زیستگاهها و شکارگاههای به نام مطرح بوده و نمادی از زیست پستانداران وحشی به خصوص گونه کل و بز محسوب می شود. از نظر آثار باستانی در این منطقه سنگ نوشته هایی متعلق به دوران قاجار در روستای رباط وجود دارد.

موقعیت جغرافیایی:الوند منطقه ای است کوهستانی که به طور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته است.کوه الوند در ۴۰کیلومتری غرب شهرستان خمین قرار گرفته است.حوزه آبریز آن از سرشاخه های مسیل موچال و رودخانه مهاجران محسوب می شود.